वेळ व्यवस्थापनाचे मुख्य घटक (Time management)

वेळेचे व्यवस्थापन (Time management)

आमच्या शालेय किंवा महाविद्यालयीन अभ्यासक्रमात, वेळेचे व्यवस्थापन हे शिकवले जात नाही, यशासाठी मूलभूत कौशल्यांपैकी एक आहे.
वेळेचे व्यवस्थापन हे परिधीय कौशल्य नाही, खरे तर ते तुमच्या अभ्यासादरम्यान नव्हे तर भविष्यातही तुमच्या यशासाठी सर्वात महत्त्वाचे कौशल्य आहे. टाईम मॅनेजमेंट म्हणजे तुमचे स्वप्न साकार करण्यासाठी उपलब्ध वेळेचा प्रभावी वापर करण्याचा सराव. प्रत्येकाला दिवसाचे 24 तास मिळतात, पण वेळेचे योग्य व्यवस्थापन केल्यामुळे काही विद्यार्थी जास्त यशस्वी होतात.
थोडक्यात, तुम्ही पैसे गमावल्यास, तुम्हाला ते परत मिळवण्याची संधी मिळू शकते; पण वाया गेलेला वेळ न भरून येणारा आहे.
🔴 फायदे वेळेचे व्यवस्थापन
❇️ अधिक वेळ
जर तुम्ही वेळेचे योग्य पद्धतीने व्यवस्थापन करू शकत असाल तर त्यामुळे परिणामकारकता, कार्यक्षमता आणि उत्पादकता वाढते.
❇️ अधिक संधी
जे विद्यार्थी वेळ व्यवस्थापनाचा सराव करतात ते अधिक संधी निर्माण करू शकतात
❇️ तणावमुक्ती
जेव्हा तुम्ही वेळेत काम पूर्ण करू शकता, तेव्हा त्यामुळे चिंता आणि तणाव कमी होतो
🔴 प्रभावी वेळ व्यवस्थापन
❇️ तुमच्या स्वतःच्या वेळेचे ऑडिट करा
# तुमच्या दैनंदिन वेळेच्या व्यवस्थापनाची यादी तयार करा, शक्य असल्यास 1 आठवड्यासाठी मिनिट ते मिनिट.
# लेखापरीक्षण केल्यानंतर, तुम्हाला असे दिसून येईल की तुमच्या विचाराच्या तुलनेत खरे कामाचे तास कमी आहेत.
उदाहरण: आम्ही सकाळी 8 ते दुपारी 2 पर्यंत अभ्यास करतो, याचा अर्थ आम्ही 6 तास अभ्यास केला आहे. परंतु लेखापरीक्षणानंतर तुम्हाला असे दिसून येईल की प्रत्यक्ष अभ्यासाची वेळ ६ तासांऐवजी ३ तास ​​४५ मिनिटे होती.पालकांना घेऊन जाणे, टीव्ही पाहणे, भावंडांसोबत भांडणे, पाणी पिणे इ यासारखे विद्यार्थी अधूनमधून बराच वेळ वाया घालवतात.
# तुमच्या विषयाची वेळ आणि वास्तव यात नेहमीच मोठी तफावत असते.
# या डेटासह, आपण सुधारण्यासाठी क्षेत्रे सहजपणे शोधू शकता.
उदाहरणः अभ्यास सुरू करण्यापूर्वी पुस्तके, स्टेशनरी, पाणी, अन्न इत्यादी सर्व गोष्टींची व्यवस्था करा.
In short- It is not enough to be busy, the question is; what are we busy about
❇️ कार्याला प्राधान्य द्या
तुमच्या प्राधान्यक्रमानुसार, सर्व कार्य 4 श्रेणींमध्ये विभाजित करा....
🔹 महत्वाचे आणि तातडीचे
शक्य तितक्या लवकर, लगेच किंवा उद्या सकाळी लवकर काम पूर्ण करण्याचा प्रयत्न करा
🔹 महत्वाचे पण तातडीचे नाही
पुढील 2 किंवा 3 दिवसात पूर्ण करण्याचा प्रयत्न करा
🔹 तातडीचे पण महत्त्वाचे नाही
# नोट्स झेरॉक्स सारख्या दिवसाच्या अनुत्पादक वेळेत पूर्ण करण्याचा प्रयत्न करा
# शक्य असल्यास ही कामे कोणाला तरी सोपवा 
🔹 महत्वाचे नाही तातडीचे नाही
हे नंतर करण्यासाठी बाजूला ठेवा
थोडक्यात- आवश्यक आहे ते सुरुवात करा, मग जे शक्य आहे ते करा आणि अचानक तुम्ही अशक्य करत आहात
❇️ कामांची यादी बनवा
# आठवडाभरात करायच्या कामांची यादी बनवा.
# जुन्या प्रलंबित कामांचाही या यादीत समावेश करा.
थोडक्यात- ही वेळ व्यवस्थापनाची गुरुकिल्ली आहे- प्रत्येक क्षणाचे मूल्य पाहणे
❇️ दैनंदिन योजना तयार करा
# रात्री झोपण्यापूर्वी उद्याची योजना बनवा
# साप्ताहिक योजना आणि आज दिलेल्या नवीन असाइनमेंटचा विचार करून योजना बनवा.
# तुमचे सर्वात महत्वाचे आणि मागणी असलेले कार्य तुमच्या सर्वात उत्पादक वेळेत शक्यतो सकाळी लवकर पूर्ण करा.
In short- Either run the day or the day runs you
❇️ वेळ मर्यादा सेट करा
# कार्य पूर्ण करण्यासाठी वेळेची मर्यादा सेट केल्याने अधिक कार्यक्षमतेने लक्ष केंद्रित करण्यात मदत होते.
# हे काम वेळेवर पूर्ण करण्यास प्रवृत्त करते.
थोडक्यात- तुमचे जीवन बदलण्यासाठी तुम्हाला तुमचा प्राधान्यक्रम बदलण्याची गरज आहे
❇️ मोकळा वेळ वापरा
# दररोज विद्यार्थ्यांना वर्ग रद्द झाल्यासारखा मोकळा वेळ मिळतो
# या वेळेचा उपयोग काहीतरी फलदायी करण्यासाठी करा
थोडक्यात- वेळ व्यवस्थापन म्हणजे जीवन व्यवस्थापन
❇️ दैनिक आणि साप्ताहिक योजनेचे पुनरावलोकन करा
# नवीन बनवण्यापूर्वी नेहमी तुमच्या योजनेचे पुनरावलोकन करा
# जर तुम्ही तुमचे काम योजनेनुसार पूर्ण केले असेल तर स्वतःला बक्षीस द्या.
# नवीन योजना थोडी कठिण करा आणि ती पूर्ण करण्याचा प्रयत्न करा
# जर तुमची इच्छा पूर्ण झाली नसेल तर ते पूर्ण न करण्याचे खरे कारण शोधा आणि लिहा.
उदाहरण: अभ्यासाच्या वेळी इंस्टाग्रामवर बरेच रील्स पाहणे. 
# आणि दुसऱ्या दिवशी ते सोडवण्याचा प्रयत्न करा.
# जर तुम्हाला कोणतेही कारण सापडले नाही तर, नवीन योजना थोडीशी सोपी करा.
# एकदा तुम्ही पुन्हा लक्ष्य साध्य करण्यास सुरुवात केली की तुम्ही नवीन वेळापत्रक थोडे कठीण करू शकता.
In short- Nothing run your day bad more than bad review of own.
🔹 गैर-प्राधान्यांसाठी कमी वेळ
#सोशल मीडिया टाळा
#टीव्ही आणि गॉसिप वर वेळ कमी करा
# खाणे, आंघोळ करणे, दात घासणे इत्यादी दैनंदिन कामात वेळ कमी करण्याचा प्रयत्न करा.
थोडक्यात- वेळ हे तुमच्या आयुष्यातील सर्वात मौल्यवान नाणे आहे. नाणे कसे खर्च करायचे हे तुम्ही एकटेच ठरवाल

Dr Ashish Agrawal, paediatrician and specialist in adolescents and educational, behaviour and developmental problems in children.
8888126037, 8483905330

Comments

Popular posts from this blog

Difference of opinion between teenager and parents, causes and how to overcome?

I studied hard but not getting results; causes and how to overcome with exam failure?

ANATOMY OF FLOWERING PLANTS; FILL IN THE BLANKS {NCERT BASED}